W świecie zwierząt,
podobnie jak w świecie ludzi istnieje cały szereg zagrożeń drobnoustrojami
(wirusy, bakterie) i pasożytami, które atakują organizmy przede wszystkim
bardzo młode, a możliwości zarażenia są tak duże, że niemal
nieuniknione. Ponadto, w przypadku infekcji wirusowych zarówno medycyna jak i
weterynaria są ciągle jeszcze bezradne, gdyż dotychczas nie wynaleziono
skutecznego środka antywirusowego. Najskuteczniejszym sposobem walki z
chorobami wirusowymi są nadal szczepienia ochronne, które wykonywane w
odpowiednim okresie dają wysoki poziom przeciwciał w organizmie, przez co
zabezpieczają przed infekcją wirusową. Dodać należy, że choroby przeciw
którym zdecydowano się wprowadzić szczepienia cechuje wyjątkowa zaraźliwość
i duża śmiertelność - szczególnie w okresie szczenięcym - ok. 98%. Tylko
w takim przypadku produkcja szczepionek jest opłacalna.
Szczepienia ograniczają ilość zachorowań
i są bardzo korzystne dla całej populacji zwierząt, ale nie dają gwarancji
100% odporności, a dla pojedynczego organizmu mogą być niebezpieczne.
Dlatego należy wykonywać je pod kierunkiem lekarza weterynarii, gdyż tylko
on zna mechanizmy i prawa kierujące układem odpornościowym i potrafi wybrać
właściwy wariant szczepień. Oczywiście zwierzę szczepione musi być
absolutnie zdrowe. W przypadku, gdy jest nosicielem jakiejś choroby lekarz
nie potrafi tego wykryć, a zaszczepione zwierzę może zachorować, gdyż
podanie szczepionki chwilowo obniża odporność i umożliwia ujawnienie się
ukrytej infekcji. Dlatego dzięki wieloletnim badaniom opracowano bardzo
szczegółowe schematy szczepień i coraz skuteczniejsze i bezpieczniejsze
szczepionki. Najwcześniej szczepiono psy przeciwko nosówce, która jest
bardzo ciężką chorobą, ale dzięki szczepieniom pojawia się coraz
rzadziej wyłącznie u psów nie szczepionych. Kolejnymi groźnymi chorobami,
przeciw którym psy są szczepione to: parwowiroza i koronawiroza wywołujące
ostre zapalenia żołądka i jelit, przebiegające z objawami uporczywych
biegunek i wymiotów.
Aby zabezpieczyć szczeniaka
profilaktykę należy rozpocząć już u jego matki, która powinna być
regularnie szczepiona, dzięki czemu mleko którym karmi szczenięta zawiera
wysoki poziom przeciwciał. Chroni to szczenięta od pierwszych godzin życia,
ale po pewnym czasie niestety zanika. Dlatego pierwsze szczepienia szczeniąt
należy wykonywać w 6-7 tygodniu życia szczepionkami z dopiskiem "puppy"
(specjalnie dla szczeniąt) i to szczepienie nie daje jeszcze pełnej odporności,
dlatego najlepiej powtórzyć je około 9 tygodnia życia. Nazywa się to
indukcją odporności. Dla pewności u zwierząt szczególnie cennych lub
szczególnie podatnych na te choroby (rotweiler), albo też w warunkach
miejskich gdzie w skutek zagęszczenia zwierząt zawsze istnieje zagrożenie
epidemiczne, warto wykonać jeszcze trzecie szczepienie około 12 tygodnia życia,
najlepiej przy każdym szczepieniu zwiększając sukcesywnie ilość antygenów
w szczepionce (są takie szczepionki zawierające 2, 3, 4, 5, a nawet 8
antygenów). Po tak wykonanych trzech szczepieniach u szczeniaka nie należy
zapominać o corocznym doszczepianiu go jako psa dorosłego. Wybór
szczepionki i sposobu szczepienia należy do lekarza weterynarii, który ma
kontakt z danym zwierzęciem i obserwuje populację psów w terenie, na którym
pracuje.
Podobnie postępuje się z kociętami,
które również zagrożone są wieloma chorobami do których należy: zakaźne
zapalenie nosa i tchawicy, katar kotów, panleukopenia, białaczka kotów,
chlamydioza i FIV (Feline Immunology Virus - odpowiednik ludzkiego wirusa
HIV), przeciw którym na szczęście mamy obecnie cały szereg szczepionek i
podobne jak u psów schematy szczepień.